به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ اشتغال نخبگانی یکی از موضوعات اساسی کشور است که دو عامل اشباع‌شدن حوزۀ استخدام و عدم‌مهارت کافی دانش‌آموختگان در حوزه‌های عملیاتی سبب تبدیل‌ این موضوع به چالش می‌شود.

در این بین، گسترش فرهنگ دانش‌بنیان و به‌تبع آن رشد کمّی و کیفی شرکت‌های دانش‌بنیان، توانست تا حدی این خلاء را پر و فضای موجود را اصلاح کند.

در همین رابطه نظر برخی از نخبگان علمی کشور را جویا شدیم:

فرهاد رحمانی‌نیا؛ برگزیده جایزه علامه طباطبایی با بیان اینکه اشتغال نخبگانی تنها در پژوهشگری و یا استاد دانشگاه بودن خلاصه نمی‌شود و نباید نخبگان در «اشتغال واحد» فعالیت کنند، می‌گوید: با توجه به نوع استعداد، علاقه و مهارت فردی، شخص نخبه و یا مستعدبرتر باید راه اشتغال خود را بیابد و بداند در چه نوع اشتغالی می‌تواند به اثرگذاری برسد. البته در این میان نقش نهادهایی مانند بنیاد ملی نخبگان به عنوان حمایت‌کننده‌ای تسهیل‌گر و هدایتگر انکارناپذیر است.

وی با بیان اینکه برخی از نخبگان و مستعدان‌برتر مهارت‌های دانشی دارند، برخی فنی و تعدادی دیگر مهارت روانی-اجتماعی و هر فرد باید باتوجه به استعداد درونی، علاقه و مهارت فردی زمینه کاری خود را انتخاب کند تا به نقطه اثرگذاری مثبت برسد، می‌افزاید: توانایی‌ها و قابلیت‌های و در یک کلام مهارت نخبگان و مستعدان‌برتر را می‌توان در سه دسته تقسیم کرد. برخی از این افراد مهارت‌های دانشی دارند، برخی فنی و تعدادی دیگر مهارت روانی-اجتماعی. فرد باید باتوجه به استعداد درونی، علاقه و مهارت فردی زمینه کاری خود را انتخاب کند تا به نقطه اثرگذاری مثبت برسد.

رحمانی‌نیا اعتقاد دارد: برخی نخبگان و مستعدان‌برتر مهارت‌های روانی-اجتماعی دارند. مهمترین شاخصه این گروه ارتباط مداوم با جامعه است. این افراد به دلیل قابلیت‌های ویژه‌ای که دارند می‌توانند بخوبی در عرصه‌های مدیریتی، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های کلان در حوزه‌های مختلف سیاسی، ورزشی، بنگاه‌‌داری و غیره ایفای نقش کنند. نخبگان و مستعدان‌برتر این گروه استعداد برون‌گرا دارند و به کارگروهی، روحیه داوطلبی و همچنین رقابت‌پذیری شهرت دارند.

علی‌اکبر رمضانیان‌پور؛ برگزیده جایز علامه طباطبایی نیز با بیان اینکه بازاریابی منطقی بر اساس شناخت بازار از ملزومات موفقیت شرکت دانش‌بنیان است، بر ضرورت حضور فعال‌تر نخبگان در عرصه‌های کارآفرینی و اشتغال‌زایی تأکید و تصریح می‌کند: دانش تولیدی بالا، مجهز شدن به فناوری‌روز و البته بازاریابی کارشناسی‌شده و منطقی بر اساس شناخت صحیح از جامعه هدف و نیازهای آن، از عواملی است که می‌تواند درصد موفقیت شرکت دانش‌بنیان را افزایش دهد.

وی نخبگان را مهمترین رکن پیشرفت کشورها می‌داند و معتقد است: پایه و اساس توسعه و ارتقاء فناوری‌های روز دنیا بر توان نخبگانی استوار است. این افراد نقش بسزایی در ارتقاء کمّی و کیفی تولید دارند تا جاییکه می‌توان ادعا کرد یکی از عوامل ارتقاء کمّی و کیفی محصولات شرکت‌های بزرگ و پیشرفته دنیا، استفاده بهینه از ایده و اندیشه نخبگانی است. باید دانست تولید، یک زنجیره است که یکی از حلقه‌های مهم آن استفاده از علم‌، فناوری، نوآوری و اختراعات جامعه علمی است.

رمضانیان‌پور ادامه می‌دهد: امروزه محصولی در بازار رقابت تثبیت می‌شود که به فناوری‌روز مجهز باشد. ایران برای رسیدن به جایگاه مناسب در تولیدات خود نیاز دارد ارتباط منطقی بین جامعه علمی و صنعتگران حرفه‌ای برقرار کند. به‌عبارت دیگر زمینه‌ای فراهم شود که محققان و دانشگاهیان در قالب گروه تحقیقاتی و ماهر در کنار صاحبان صنعت و بخش‌های تولیدی قرار بگیرند تا محصول تولیدشده توان رقابتی در بازار سرمایه را داشته باشد. از سوی دیگر شرکت‌های دانش‌بنیان نیز باید به‌عنوان رابط صنعت و دانشگاه گسترش بیشتری داشته باشند.

برگزیده جایز علامه طباطبایی اضافه می‌کند: این روند علاوه بر آنکه نقش بسزایی در ارتقاء کیفی و کمّی تولیدات شرکت‌های و صنایع داخلی دارد، در کاهش نرخ بیکاری خاصه بیکاری دانش‌آموختگان نیز تأثیرگذار است. تمام کشورهای پیشرفته که امروز در قله‌های توسعه حضور دارند، نیز همین راه را طی کرده‌اند.

عضو هیأت‌علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به لزوم حضور فعال بخش‌خصوصی، خاطرنشان می‌کند: بسیاری از دانش‌آموختگان دانشگاهی برای ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان مشکلات مالی و مهارتی دارند. باتوجه به محدودیت منابع در دولت، حضور بخش‌خصوصی یک ضرورت انکارناپذیر است. گسترش فرهنگ و ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان قطعاً دستیابی به دانش‌فنی را تسهیل می‌کند و این امر علاوه بر منافع شخصی، منافع ملی نیز دارد.

مهدی باریکانی؛ برگزیده جایزه علامه طباطبایی نیز با اشاره به اینکه تجاری‌سازی محصول یک تخصص است، اعتقاددارد: شرکت دانش‌بنیان علاوه بر حمایت، سماجت هم می‌خواهد. در واقع، استمرار در فعالیت‌ها از اصول موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان است بطوریکه می‌توان ادعا کرد اقتصادهای بزرگ دنیا از واحدهای کوچک آغاز شده‌اند.

وی علم را پایۀ تولید می‌داند و می‌گوید: بدون به‌کارگیری علم نمی‌توان محصولی باکیفیت که رضایت‌مندی مشتری و بازار را داشته باشد، تولید کرد.

باریکانی با اشاره به لزوم حضور فعال جامعه علمی در بخش‌های مختلف تولید، اضافه می‌کند: این مهم تنها راه ارتقاء کیفی محصولات و به‌تبع آن جذب بازارمصرف به‌سمت کالای داخلی است. یکی از موانع بزرگ برای حضور نخبگان و دانشگاهیان در بخش تولید، وارداتی‌بودن صنعت است. صنایع کشور عمدتاً وارداتی هستند و با تکیه بر دانش‌بومی به‌وجود نیامده‌اند. در این موارد صاحبان صنایع نیازهای خود را به‌جای ارجاع به دانشگاه‌های داخلی، از مسیر واردات رفع می‌کنند  این در حالیست که در همین موارد نیز می‌توان با تزریق علم‌بومی، کیفیت محصولات تولیدی را بهبود داد.

عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران در پایان با اشاره به لزوم جهت‌دهی به پروژه‌های دانشگاهی، بر لزوم حمایت از محصولات دانش‌بنیان در بازار داخلی تأکید و معرفی کالا را گامی مهم تلقی و خاطرنشان می‌کند: همانگونه که تجاری‌سازی محصول یک تخصص است، معرفی کالا در بازار و بازاریابی نیز به تخصص و مهارت نیاز دارد که بدون آن ترغیب بازاربومی به کالای داخلی و به‌تبع آن رونق بخش تولید امکان‌پذیر نیست.