سورنا ستاری معاون  علمی و فناوری رییس‌جمهوری و رئیس بنیاد ملی نخبگان در در نشست «دیپلماسی علم و فناوری، فرصت‌ها، چالش‌ها، راهکارها»، با اشاره به نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه دیپلماسی علم و فناوری گفت: محوریت اصلی توسعه همکاری‌های فناورانه، شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق هستند و به عنوان یک اولویت ویژه، گسترش این نوع همکاری با سایر کشورها را در دستور کار قرار داده‌ایم.

ستاری، با بیان این‌که تا چند سال اخیر، شناخت کم‌تری از مفهوم دیپلماسی علم و فناوری وجود داشت اما امروز به عنوان یکی از محورهای تعاملات بین‌المللی مطرح است ادامه داد: باید برای رسیدن به یک رویکرد و برداشت جامع و مشترک از بحث دیپلماسی علمی و فناوری، تعامل، گفت و گو و فرهنگ‌سازی صورت بگیرد تا همه به یک دیدگاه مشترک برسیم. بخشی از صحبت‌های ما در زمینه دیپلماسی علمی و فناوری با رؤسای دانشگاه هاست.

گام‌های اثربخش برای توسعه دیپلماسی علم و فناوری

رئیس بنیاد ملی نخبگان، با اشاره به گام‌های مخصوص فعالیت معاونت علمی و فناوری در زمینه دیپلماسی علمی و فناوری گفت: ما از ابتدای فعالیت مان در معاونت علمی روی بازگشت محققان کار کرده ایم؛ تا الان سه هزار نفر از دانشجویان مقیم کشورهای خارجی که ۴۵۰ نفر از این تعداد در دانشگاه‌های برتر دنیا درس خوانده اند به کشور بازگشته اند.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته در سال‌های اخیر برای ایجاد زمینه‌های تعامل و بازگشت نخبگان ایرانی غیر مقیم گفت: در قالب برنامه‌های مختلفی از جمله همکاری با ایرانیان متخصص خارج از کشور، حمایت از پژوهش‌ها و دوره‌های پسادکتری، تلاش کردیم از ظرفیت محققان در کشورمان به خوبی استفاده کنیم.

وی با بیان این‌که در قالب این برنامه، به دستاوردهای ارزشمندی در توسعه دانش، فناوری و رشد شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق دست یافتیم، ادامه داد: توانستیم به کمک این زیرساخت، در کوتاه زمان، از این پتانسیل استفاده کنیم چراکه فرستادن دانشجویی به خارج از کشور و استفاده از توانمندی‌ها و نتایج مطالعات او پس از ۱۰ سال، خیلی زمان‌بر است.

ستاری با اشاره به فعالیت‌های معاونت علمی در حوزه دیپلماسی علم و فناوری گفت: ما توانستیم ارتباطات خوب فناورانه ای را با روسیه و چین فراهم کنیم تا بتوانیم بیش از گذشته محصولات فناورانه شرکت‌های دانش بنیان را به مرحله صادرات برسانیم.

معاون علمی و فناوری با تاکید بر اینکه ما باید به یک اجماع در کشور در حوزه دیپلماسی علمی و فناوری برسیم، گفت: مشکلات ما زیاد است از آنجایی که کشور ما وارداتچی بوده و نفت می فروخته باید بیش از گذشته به دیپلماسی علمی و فناوری توجه کنیم.

وی با بیان اینکه همچنین ۶۰ الی ۷۰ پروژه فناورانه با چین در حال اجراست، گفت: در موضوع دیپلماسی علمی و فناوری چه بخواهیم چه نخواهیم دانش بنیان‌ها تاثیرگذارند، مخصوصاً این شرکت‌ها و فناوری‌های آنها از بحث‌های جدی کشور محسوب می‌شود و می‌تواند همه چیز را متحول کند.

راه اندازی خانه‌های نوآوری و صادرات فناوری ایران‌ساخت

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، با اشاره به راه اندازی خانه‌های نوآوری و صادرات فناوری ایران‌ساخت برای افزایش صادرات محصولات دانش‌بنیان ایران‌ساخت در کشورهای مختلف گفت: ایت خانه‌ها، در کشورهای کنیا، روسیه، سوریه، ترکیه و … راه اندازی شده است و در  حال حاضر بیش از ۷۰ شرکت خلاق در خانه نوآوری و صادرات فناوری ایران‌ساخت مستقر در کنیا فعالیت می‌کنند؛ بسیاری از محصولات و تجهیزات ساخته شده دست متخصصان در این خانه به معرض نمایش گذاشته شده است.

معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری با بیان این‌که قرار است دو بیمارستان را به یکی از این خانه‌های نوآوری که تجهیزات آن ساخته دست فعالان شرکت‌های دانش بنیان کشورمان است ببریم، گفت: در آفریقا ظرفیت بکر و وسیعی برای شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق و محصولات ایران‌ساخت وجود دارد و توجه کمتری به این حوزه صورت گرفته است.

ستاری با اشاره به توانمندی ایران در تولید دانش و تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته گفت: همه کتاب‌های ما در دوران تحصیل ترجمه شده بود اما اکنون به مرحله‌ای رسیده ایم که تجهیزات آزمایشگاهی ایرانی در بسیاری از دانشگاه‌های خارجی مستقر است. به طوری که می‌توان گفت ۹۵ درصد تجهیزات آزمایشگاهی را محققان خودمان ساخته اند و آنها را صادر کرده ایم.

وی با بیان اینکه تمرکز ما برای صادرات به کشورهای CIS آسیای جنوبی، آسیای شرقی و آفریقا است، گفت: به دلیل اینکه صادرات به اروپا ساده نیست و برای دریافت تاییدیه ها شاید بیش از 10 سال زمان نیاز باشد.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با اشاره به یکی از چالش‌ها در زمینه دیپلماسی علمی و فناوری گفت: کشور ما مهاجرپذیر نیست و باید به این موضوع توجه ویژه ای شود زیرا بسیاری از متخصصان که خواستار فعالیت در کشور ما هستند برای دریافت مجوزهایشان باید دوندگی کنند.