به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ صبح 21 آذرماه فرهنگستان علوم میزبان سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری شد. 

ستاری در این نشست که با حضور جمعی از اعضای این فرهنگستان برگزار شد، گزارشی از وضعیت زیست‌بوم کارآفرینی و نوآوری، جایگاه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و استارتاپی و دورنمای این زیست‌بوم ارائه کرد.

رییس ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش‌بنیان با بیان این‌که حمایت زیرساختی و فرهنگی از رونق زیست‌بوم کارآفرینی و نوآوری، رسالت مهم همه بخش‌های تصمیم‌گیر و اثرگذار جامعه است، عنوان کرد: در راه رونق این زیست‌بوم گام‌ برداشته‌ایم که ماحصل این حرکت، در رونق کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و استارتاپی مشهود است.

علوم انسانی و اقتصاد دانش‌بنیان

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری با بیان این‌که نقش و اهمیت علوم انسانی و حوزه‌های تولید محتوا در اقتصاد دانش‌بنیان، انکارناپذیر است، افزود: گستره و نفوذعلوم انسانی را در نگارش کتاب خلاصه نمی‌شود و باید با حمایت از نوآوری‌های این حوزه مهم و راهبردی، از مصرف‌کننده صرف بودن فرآورده‌های علوم انسانی و فرهنگی کشورهای غیر رها شویم؛  شرکت‌های دانش‌بنیان در خط مقدم میدان مبارزه با هجمه محصولات فرهنگی و محتوایی بیگانه قرار دارند و باید تمام قد و مسئولانه از ایجادکسب‌وکارهای خلاق که منجر به خلق محتوا یا محصول می‌شود حمایت کنیم تا پیروز میدان تهاج فرهنگی و اقتصادی باشیم.

وی ادامه داد: تجاری سازی علوم انسانی حوزه گسترده ای است که اقتصاد دانش‌بنیان، ظفرمندی و پایداری‌اش را در رونق این حوزه می‌بیند. ظرفیت‌هیا نهفته بسیاری برای برتری در علوم انسانی برخورداریم از جمله این‌که زبان فارسی نهمین زبان پرشمار اینترنت به شمار می رود؛ استارتاپ‌های موفقی در حوزه تولید محتوا داریم که به خوبی و درستی از این ظرفیت‌های خارق‌الاده در جهت توسعه فرهنگ، اشتغال و خلق ارزش افزوده بهره برده‌اند.

ستاری از فروش 90هزار میلیارد تومانی بیش از 4700 شرکت دانش‌بنیان را یکی از دستاوردهای این زیست‌بوم برای کشور دانست و گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها هرروز با محصول یا خدمت دانش‌بنیان جدید و خلاقانه‌ای که ارائه می‌کنند، هوای تازه‌ای در جامعه می‌دمند. همین خدمات باعث شده ایت کیفیت زندگی بهبود یابد و ضمن خلق ارزش افزوده، اشتغال نیروی انسانی جوان ممکن شود.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، بیش از نیم میلیون متر مربع فضای نوآوری، با بیش از 349 مرکز رشد و نوآوری به کمک بخش خصوصی گفت و ادامه داد: با تلاش‌هایی که برای رونق زیست بوم کارآفرینی و نوآوری صورت گرفت، باز شدن فضای ایده‌پردازی و کار نوآورانه، جهشی قابل توجه داشت. بیش از 349 مرکز رشد و نوآوری به کمک بخش خصوصی ایجاد شده است، ضمن این‌که با جذب بیش از 1400 دانش‌آموخته برجسته از یکصد دانشگاه برتر دنیا، کسب و کارهای استارتاپی رونق گرفته‌اند.

ستاری همچنین از رونق گفتمان سرمایه‌گذاری خطرپذیر و توسعه ناحیه‌های نوآوری اشاره کرد و گفت: پهنه‌های نوآوری در ساختن آینده شهرها و حرکتشان به سوی خلاق و نوآور شدن، نقش مهمی ایفا می‌کنند؛ بر همین اساس، حمایت از ایجاد ناحیه‌های نوآوری در شهرها را در اولویت قرار دادیم. 

دانشگاه‌ها و نوآوری

وی با بیان این‌که نهال نوآوری و توسعه‌مندی از زمین دانشگاه‌ها بارور می‌شود، افزود: ناحیه نوآوری شریف، نمونه‌ای موفق و کارآمد از این ناحیه‌ها به شمار می‌رود که در حال حاضر، مجموعه‌ای موفق است از 500 شرکت و 3200 نیروی انسانی دانش‌آموخته و خلاق. همچنین 5پژوهشکده و مرکز تحقیقاتی دولتی، یک هاب نوآور، 5 مرکز نوآوری و 7 شتابدهنده و 5 برج فناوری در این ناحیه نوآوری مشغول فعالیت هستند یا به زودی ایجاد می‌شوند.

وی با بیان این‌که با رخ‌نمایی اقتصاد دانش‌بنیان، نگرش سنتی در حوزه تأمین مالی کسب و کارها جای خود را به  گفتمان تازه‌ای تحت عنوان سرمایه گذاری خطرپذیر داده است، اظهار کرد: تلاش کردیم گفتمان این نوع سرمایه گذاری را توسعه و در میان نهادها و افراد سرمایه‌گذار ترویج کنیم. سرمایه‌گذاری خطرپذیر اکنون از مرز 1000 میلیارد تومان فراتر رفته و همچنین بیش از 12500 میلیارد تومان تسهیلات از نظام بانکی، به زیست‌بوم کارآفرینی و نوآوری ارائه شده است.

ستاری با اشاره به ایجاد کارخانه‌های نوآوری در پایتخت و دیگر شهرها به مثابه الگوی جدیدی رونق کسب‌وکارهای نوآور یاد کرد و گفت: باید از الگوهای پیشین توسعه علمی، به سمت بازسازی بافت‌های فرسوده و تبدیل این اماکن، به کارخانه نوآوری و سپس به ایجاد پهنه های نوآوری کوچ کنیم. کارخانه نوآوری آزادی با ظرفیتی برای اشتغال 3500 نیروی انسانی خلاق، نمونه‌ای موفق از این الگو به‌شمار می‌رود.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری با اشاره به افزایش تعداد پتنت‌های ثبت‌شده بین‌المللی گفت و ادامه داد: معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، تا 90 درصد از هزینه ثبت پتنت خارجی را حمایت می کند و اتفاق خوبی که در ثبت پتنت‌ها شاهد هستیم، حضور شرکت‌های بخش خصوصی و تسهیل این کار است.

وی همچنین ایجاد شبکه گسترده و یکپارچه‌ای از خدمات آزمایشگاهی به کمک شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی را گامی دیگر در رایتا توسعه علمی و فناوری عنوان کرد و گفت: ما مرزهارا در حوزه آزمایشگاهی شکسته ایم به‌طوری که بیش از 38 استاد دانشگاه، دانشجوی دکتری، عضو بنیاد ملی نخبگان و سرآمد علمی، بدون محدودیت از 12هزار تجهیز آزمایشگاهی ارائه شده بر بستر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی، با تخفیف و بدون محدودیت استفاده می کنند.

ستاری، استارتاپ ها را در تفکر اقتصاد دانش بنیان، تامین‌کننده نیروی انسانی  زیست‌بوم نوآوری و کارآفرینی قلمداد کرد و گفت: استارتاپ‌ها، زمینه ساز رونق کسب و کارهای دانش بنیان می شوند. بسیاری از کسب و کارهای استارتاپی، اکنون به دست نخبگان و المپیادی های این کشور اداره می شود و شکست در اندیشه جوانان خلاق و استارتاپی، فرصتی برای آموختن و شروعی دوباره است. باید انتخاب کنیم که اداره و توسعه کشور را به دست این افراد بسپاریم.

تکامل زیست‌بوم حوزه دارویی و بیوتکنولوژی

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری با بیان این‌که زیست‌بوم کارآفرینی و نوآوری حوزه زیست فناوری و دارویی، به بلوغ و تکامل رسیده و این حوزه به مدد شرکت‌های دانش‌بنیان صاحب‌صنعت است، افزود: شرکت های دانش بنیانی در این حوزه فعالیت دارند که با درآمدهای هزاران میلیارد تومانی، زمینه جذب و ماندگاری استعدادهای برتر حوزه دارو را فراهم کرده‌اند؛ همچنین برای تأمین بخش‌های دارای وابستگی فرآورده‌های دارویی و غذایی، به کمک همین شرکت‌ها برنامه‌ریزی کرده‌ایم.

وی افزود: در دورنمای زیست‌بوم کارآفرینی و نوآوری تا سال 1400 بیش از 10هزار استارتاپ و جذب بیش از 2هزار فارغ التحصیل از برترین دانشگاه‌های جهان پیش‌بینی شده است.

ستاری با اشاره به جایگاه روبه رشد این زیست‌بوم گفت: بر مبنای مولفه های ارائه شده در گزارش شاخص‌های جهانی نوآوری جایگاه بسیار در حرکت به سوی ایجاد زیست‌بوم نوآوری داریم، به طوری‌که از رتبه 121 به 61 جهش داشته‌ایم؛ این واقعیت نشان می دهد زیست بوم نوآوری ایران، به تدریج خودش را پیدا کرده است و به جلو پیش می رود.

رییس بنیاد ملی نخبگان، با اشاره به این‌که در حوزه بازگشت نخبگان زیرساخت مناسبی برای حضور استعدادهای برتر و نخبه‌ها فراهم شده است افزود: به این طریق، انتقال تجربه و دانش استعدادهای برتر و نخبه‌ها تسهیل شد. تعداد زیادی از این افراد در پژوهشگاه‌ها، پروژه‌های فناورانه کشور فعال هستند؛ انگیزه‌بخش تعداد قابل توجهی از این افراد برای بازگشت به کشور،  کسب و کارهای دانش‌بنیان و استارتاپی است که خودشان به راه می‌اندازند و می توانند راهبر و هدایتگر دیگر استارتاپ‌ها باشند.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، با تأکید بر این‌که می‌بایست سایه سنگین نفرین منابع با اصلاح فرهنگ و تفکر عمومی با گذار از  خام‌فروشی و منبع‌محوری به تمرکز بر خلاقیت نیروی انسانی کم شود، افزود: این کار به زیست بومی نیاز دارد که یکی از پایه هایش نیروی انسانی است. وقتی پایه اقتصاد از منابع زیرزمینی به منابع انسانی تغییر پیدا کند، ارزش تولید علم و دانشگاه بازشناخته می شود.

در ادامه، جمعی از اعضای فرهنگستان علوم دیدگاه های خود را درباره چگونگی تعامل میان معاونت علمی و فناوری و فرهنگستان علوم برای حمایت از زیست بوم دانش بنیان، سازوکارهای پیشرفت کشور به کمک تولید علم، گفت و گو شد.

ضرورت گذار از نفت محری و خام فروشی، توجه به فرصت های بازار سرمایه و ضرورت هم افزایی و تغییر رویه در تولید مقالات با رویکرد نسبت به ثبت پتنت  و تولید محصول، از مباحثی بود که در این نشست مطرح شد.