کارگاه اول: تهیه و تنظیم طرح تحقیق

در این کارگاه مربی با روش سخنرانی  که به طور شفاهی اطلاعات و مفاهیم را در عرض مدتی که ممکن است از چند دقیقه تا یک ساعت یا بیشتر طول بکشد، به صورت مجازی ارائه داد. در این روش مربی به عنوان پیام دهنده و دانش آموز را به عنوان پیام گیرنده تصور گردید. این روش از طریق فضای مجازی شیوه‌ای است یک سویه برای انتقال اطلاعات که معمولاً فراگیر در آن نقش غیر فعالی دارد. مربی محتوای سخنرانی را قبل از شروع کلاس مجازی تعیین کرده و در پایان سخنرانی مربی، دانش آموزان نظرات و ایده‌های خود را در قالب فایل صوتی برای مربی ارسال کردند که سپس در کانال مربوطه گذاشته شد.  

کارگاه دوم: آشنایی با دنیای فناوری

در این کارگاه طی دو مرحله برگزار شد. ابتدا مربی در رابطه با دنیای فناوری و کاربرد آنها صحبت کرد. سپس دانش آموزان به صورت داوطلبانه مطالبی در مورد کاربرد ایده‌های فناوری را با زبانی رسا بیان کردند. با راهکارهای منطقی حل مسائل از طریق تعریف حل مساله، رویکرد صحیح نسبت به مشکلات، طراحی و تولید راه حل‌های متفاوت برای حل مساله و شناخت موانع در حل مساله آشنا شدند. نحوه آموزش در این کارگاه بحث پرسش و پاسخ بود که مربی در این روش دانش آموز را به تفکر درباره مفهومی جدید یا بیان مطالبی فرا گرفته شده تشویق می‌کند.

کارگاه سوم: معرفی کتاب

در این کارگاه مربی ابتدا چند کتاب را معرفی کرده و به صورت مختصر درباره آن توضیح داد. از دانش آموزان خواسته شد کتاب‌هایی که مطالعه داشتند را به اشتراک بگذارند و برای دوستان خود توضیح دهند. این کارگاه با روش الگوی رشد عقلی  اجرا می‌شود که باعث سازگاری و متناسب نمودن آموزش با مراحل رشد فراگیران می‌شود. در این الگو، کاوشگری در جوی اجتماعی و عقلی آزاد همراه است. مربی جوی تسهیل کننده ایجاد می‌کند تا دانش آموزان ایده‌ها و کتاب‌هایی که مطالعه کرده‌اند را آزادانه بیان کنند. این کارگاه با هدف تقویت جنبه‌های انتخابی رشد شناختی و جنبه‌های عاطفی و اجتماعی در دانش آموزان  برگزار شد.

کارگاه چهارم: بررسی معیار انواع پژوهش های علمی

در این کارگاه مربی ابتدا با روش الگوی کاوشگری علمی  باعث آموزش علمی به سبک مشخص و آموزش مفاهیم بنیادی در دانش آموزان شد. رسالت مربی در این کارگاه پرورش کاوشگری، ایجاد جوی توأم با همکاری و داشتن انعطاف است. این کارگاه منجر به دانش علمی تعهد به کاوشگری علمی، ژرف اندیشی و روح مهارت همکاری در دانش آموزان شد. در این کارگاه، (گام سوم ـ ارائه مقاله) منجر به یادگیری و تقویت مهارت‌های جریان علمی، کاوشگری خلاق، تقویت روح خلاقیت، استقلال در یادگیری، تحملی بودن دانش در دانش آموزان می‌شود. در واقع مربی با الگوی پیش سازمان دهنده که باعث یادگیری با معنا در دانش آموزان می‌شود به دانش آموزان کمک می‌کند تا مطالب جدید را با مطالب قبلی ارتباط دهند. عادت به تفکر منظم و منطقی و تقویت روحیه کاوشگری در دانش آموزان مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این کارگاه ارائه مقاله با معیارهای از قبل تعیین شده شامل الف ـ کیفیت ارائه، ب ـ پاسخگویی به سوالات می‌باشد که طی پنج مرحله انجام شد: الف ـ فراهم آوردن زمینه جستجو برای دانش آموزان، ب ـ بیان مساله از سوی دانش آموزان، پ ـ مشخص کردن مساله در هر جستجو توسط دانش آموزان که منجر به طبقه بندی داده‌ها (اطلاعات) می‌شود، ت ـ  تجزیه و تحلیل داده‌ها، د ـ تحلیل جریان کاوش. در هر پنج مرحله، هوش‌های چندگانه که پایه و اساس آن هوش زبانی می‌باشد، مورد بررسی قرار گرفت.

کارهای اجرایی مربی:

شناخت محدودیت‌ها و ضعف‌ها در کنار قوت‌ها و توانایی‌ها، به خودآگاهی کامل تری منجر می‌شود که برای دانش آموزان لازم و ضروری است. در سند برنامه درسی ملی، اصولی به عنوان اصول ناظر بر برنامه درسی و تربیتی معرفی شده است که در سیاست گذاری، برنامه ریزی و مدیریت برنامه‌های درسی و تربیتی از سطح ملی تا سطح مدرسه را شامل می‌شود. در این بخش، اعتبار نقش یادگیرنده به این شکل تبیین شده است: «برنامه‌های درسی و تربیتی باید به نقش فعال، داوطلبانه و آگاهانه دانش آموز در فرایند یاددهی ـ یادگیری و تربیت پذیری توجه نماید و زمینه تقویت و توسعه روحیه پرسشگری، پژوهشگری، خلاقیت و کارآفرینی را در وی فراهم سازد».

مربی برای رسیدن به این هدف و ایجاد تعامل با دانش آموزان و هدایت اصولی آنها با توجه به هوش‌های چندگانه و توانمندی و استعداد آنها با تشکیل کارگروهی با عنوان «آینده سازان خلاق» که از طریق ایمیل و نرم افزارهای پیام رسان در فضای مجازی با دانش آموزان منتخب شهرستان‌های مختلف گفت و گوهای علمی بر پایه توسعه روحیه پرسشگری، پژوهشگری، خلاقیت و کارآفرینی انجام شد و از دانش آموزان خواسته شد با توجه به موضوعات انتخابی خودشان در زمان مشخص 27 و 28 فروردین 1399، مقاله‌ای به صورت توصیفی ـ استنباطی با توجه به منابع موجود در کتابخانه‌ها و مجلات علمی معتبر تهیه شود که متن کامل مقاله توسط مربی مورد بررسی و تفسیر قرار گرفت و هر کدام از دانش آموزان به صورت انفرادی از کار مقاله خود دفاع کردند و در نهایت چهار مقاله به عنوان، مقاله برتر انتخاب شده و به بنیاد نخبگان معرفی شدند که به عنوان دانش آموزان خلاق برتر استان گیلان در کارگاه مقاله نویسی معرفی شدند و در آینده در کارگاه‌های استان گیلان به عنوان منتخبین استان، تجربیات ارزنده خویش را در اختیار دانش آموزان دیگر قرار داده و طرح‌ها و ایده‌هایشان را در قالب آزمایش بگذارند.

نظر مربی نسبت به برگزاری کارگاه‌های مدرسه خلاقیت و ایده پردازی:

با توجه به برگزاری کارگاه‌های مدرسه خلاقیت و ایده پردازی زیر نظر بنیاد نخبگان استان گیلان در راستای پرورش هوش‌های چندگانه و نیز ایجاد زمینه یادگیری و لذت بردن از آن، با اهمیت قائل شدن به مباحث خلاقیت و هوش‌های چندگانه قابل وصول می‌باشد. با توجه به تعریف خلاقیت که هر اثر نو و ارزشمندی است که از طریق اکتشاف حاصل شده باشد، می‌توان این گونه عنوان کرد که زندگی بدون خلاقیت امکان پذیر نیست. با توجه به شرایط آموزشی و حجم بالای کتب درسی، جای خلاقیت در مدارس خیلی کم رنگ می‌باشد. از طرفی ایجاد بستر و فضای مناسب برای پرورش خلاقیت، یادآوری و آموزش مؤلفه‌های شناختی خلاقیت سبب ایجاد رشد خلاقیت و هدایت آن در مسیر درست می‌شود. طی برگزاری کارگاه‌های خلاقیت مشخص شد که دانش آموزان خلاق، سفیران خلاقی هستند که توانایی و عملکرد مثبت و موثری نسبت به بقیه دانش آموزان دارند، پس بهتر است دانش آموزان خلاق به صورت صحیح شناسایی و هدایت شوند. برای سنجش خلاقیت دانش آموزان کارگاه‌هایی در قالب تفکر واگرا و تفکر همگرا، آزمون AUT، پرسشنامه حل مسئله PSI، کارگاه تفکر منطقی، کارگاه بارش مغزی، کارگاه خلاقیت کلامی، کارگاه خلاقیت تجسمی، کارگاه عناصرسازنده خلاقیت، کارگاه خلاقیت مکانیکی، کارگاه مهارت‌های اجتماعی، کارگاه آشنایی با اصول و مبانی ارتباطات و کارگاه اصول معرفی برای شناخت رفتار برگزار شد که منجر به شناخت رفتار دانش آموزان توسط یاد دهنده و یاد گیرنده شد. با توجه به عناصر موثر در خلاقیت که عامل سنی، عامل جنسیت، عامل هوش و تخصص، عامل محیطی، عامل امنیت فردی و عامل امکانات و استقبال از طرح ها و ایده‌ها، بسیار مهم می‌باشد، در برگزاری کارگاه این عوامل توسط مربی لحاظ شد. به عقیده مربی برگزاری کارگاه‌های مدرسه خلاقیت برای دانش آموزان سبب ایجاد «استقلال در فکر و عمل، اعتماد به نفس، انگیزش، میل به ریسک کردن، شجاعت فردی، نیروی نوآوری، ابتکار، شوخ طبعی و بذله گویی، انعطاف پذیری، گرایش به کارهای پیچیده و ترجیح دادن امور پیچیده بر عادی، توجیه شدن با هدف‌ها، پشتکار، کنجکاوی و علاقه مندی به مسائل چالش برانگیز، قدرت تجسم و تخیل قوی، اظهار وجود، تحمل بی نظمی و هنرمندی و هنردوستی» می‌شود. البته در مدارس نیز تا حدودی به این امور توجه می‌شود، لیکن در کارگاه‌های خلاقیت با توجه به این ویژگی‌ها، تلاش بر این است تا پرورش و شکوفایی دانش آموزان به صورت مطلوب انجام بشود و دانش آموزان خلاق در مسیر درست هدایت بشوند. مربی در هر کارگاه نوع رفتار دانش آموزان را مورد مشاهده و بررسی قرار داده و در صورت لزوم دانش آموزانی که مشکلات روحی و اضطراب بالایی داشته‌اند را به روانشناس مورد تأیید بنیاد نخبگان معرفی می‌کند. در نهایت کارگاه مقاله نویسی چهار مقاله برتر پس از ارزیابی و بررسی معیارها و زیر معیارهای نشأت گرفته از ساختار تحقیقاتی به ترتیب رتبه اول تا چهارم را کسب کرده‌اند معرفی می‌شوند.

اسامی دانش آموزان منتخب مرحله پنجم کارگاه‌های مدرسه خلاقیت و ایده پردازی